La misma planta medicinal puede presentar acciones farmacológicas sobre varios sistemas o aparatos del organismo.
Estas pueden presentarse en mayor o en menor grado. A continuación señalamos algunas de las plantas medicinales más comunes en los países de América Latina según sus principales acciones farmacológicas:
Analgésico:
. Ocimum basilicum (Albahaca blanca, Albahaca de Castilla)
. Mentha piperita (Toronjil de menta, Hierbabuena de Pepermín)
. Allium sativum (Ajo)
. Pluchea symphytifolia (Salvia, Ciguapate)
. Ruta graveolens (Ruda)
. Melissa officinalis (Toronjil, Melisa)
. Eugenia caryophyllata (Clavo de especia, clavo de olor)
Tónico capilar:
. Aloe barbadensis (Sábila)
. Rosmarinus officinalis (Romero)
. Nasturtium officinalis (Berro)
Antipruriginoso:
. Oryza sativa (Arroz)
. Zea mays (Maíz)
Inmunoestimulante:
. Aloe barbadensis (Sábila)
Antiviral tópico:
. Allium sativum (Ajo)
. Matricaria chamomilla (Manzanilla)
. Petiveria alliaceae (Anamú, Zorrillo, Ipacina)
Protector dérmico:
. Aloe barbadensis (Sábila)
Cicatrizante, vulnerario:
. Equisetum arvense (Cola de caballo)
. Eucalyptus globulus (Eucalipto)
. Matricaria chamomilla (Manzanilla)
. Aloe barbadensis (Sábila)
. Plantago major (Llantén mayor)
. Ocimum basilicum (Albahaca blanca, Albahaca de Castilla)
. Bixa orellana (Bija, Achiote, Achote)
. Calendula officinalis (Caléndula)
. Myroxylon peruvianum (Bálsamo del Perú)
Pediculicida, insecticida:
. Musa paradisiaca (Plátano, Guineo, Banano)
. Nicotiana tabacum (Tabaco)
Antianémico:
. Petroselinum sativum (Perejil)
. Cassia grandis (Cañandonga, Carao)
. Eryngium foetidum (Culantro cimarrón, Cilantro, Chicoria)
Anticoagulante, antitrombótico:
. Allium sativum (Ajo)
. Allium cepa (Cebolla)
Tónico sistémico:
. Allium sativum (Ajo)
. Zingiber officinalis (Jengibre blanco)
Hipnótico:
. Citrus aurantium (Naranjo agrio)
. Citrus sinensis (Naranjo dulce)
. Ambrosia cumanensis (Altamiz)
. Justicia pectoralis (Tilo)
. Passiflora incarnata (Pasiflora, Pasionaria)
. Matricaria chamomilla (Manzanilla)
. Avena sativa (Avena)
. Valeriana officinalis (Valeriana)
Hipoglicemiante, antidiabético:
. Allium sativum (Ajo)
. Allium cepa (Cebolla)
. Eucalyptus globulus (Eucalipto)
. Petiveria alliaceae (Anamú, Zorrillo, Ipacina)
. Ocimum sanctum (Albahaca morada)
. Salvia officinalis (Salvia de Castilla)
. Panax ginseng (Ginseng)
. Avena sativa (Avena)
Hipolipemiante:
. Allium sativum (Ajo)
. Allium cepa (Cebolla)
. Helianthus annuus (Girasol)
. Zea mays (Maíz)
Diurético:
. Allium cepa (Cebolla)
. Equisetum arvense (Cola de caballo)
. Citrus aurantifolia (Limón)
. Zea mays (Maíz)
. Cocos nucífera (Coco)
. Cymbopogon citratus (Caña santa, Zacate de limón)
. Lepidium virginicum (Mastuerzo)
. Ortosiphon aristatus (Té de Riñón)
. Tamarindus indica (Tamarindo)
. Taraxacum officinalis (Arnica, Diente de león)
. Nasturtium officinalis (Berro)
. Foeniculum vulgare (Hinojo)
. Hordeum vulgare (Cebada)
. Cucumis sativus (Pepino)
. Ananas comosus (Piña)
. Bixa orellana (Bija, Achiote, Achote)
Antiulcerosos:
. Aloe barbadensis (Sábila)
. Linum usitatissimum (Lino, Linaza)
. Carica papaya (Fruta bomba, Papaya)
. Solanum tuberosum (Papa, Patata)
. Plantago major (Llantén mayor)
. Matricaria chamomilla (Manzanilla)
. Viola odorata (Violeta)
. Calendula officinalis (Caléndula)
Carminativos:
. Ocimum basilicum (Albahaca blanca, Albahaca de Castilla)
. Eryngium foetidum (Culantro cimarrón, Cilantro, Chicoria)
. Zingiber officinalis (Jengibre blanco)
. Matricaria chamomilla (Manzanilla)
. Mentha piperita (Toronjil de menta, Hierbabuena de Pepermín)
. Eugenia caryophyllata (Clavo de especia, Clavo de olor)
. Petroselinum sativum (Perejil)
. Pimpinella anisum (Anís)
. Illicium verum (Anís estrellado)
. Cuminum cyminum (Comino)
. Foeniculum vulgare (Hinojo)
. Rosmarinus officinalis (Romero)
. Cinnamomum ceylanicum (Canela)
. Melissa officinalis (Toronjil, Melisa)
Colagogo, colerético:
. Mentha piperita (Toronjil de menta, Hierbabuena de Pepermín)
. Rosmarinus officinalis (Romero)
. Taraxacum officinalis (Diente de león, Arnica)
. Citrus aurantifolia (Limón)
. Melissa officinalis (Toronjil, Melisa)
. Salvia officinalis (Salvia de Castilla)
. Matricaria chamomilla (Manzanilla)
. Raphanus sativus (Rábano)
. Beta vulgaris (Remolacha)
. Calendula officinalis (Caléndula)
Estimulante del apetito:
. Ocimum basilicum (Albahaca blanca, Albahaca de Castilla)
. Mentha piperita (Toronjil de menta, Hierbabuena de Pepermín)
. Melissa officinalis (Toronjil, Melisa)
. Petroselinum sativum (Perejil)
. Appium graveolens (Apio)
. Taraxacum officinalis (Diente de león, Arnica)
. Capsicum annuum (Ají, Pimiento, Chiltoma)
. Cinnamomum ceylanicum (Canela)
. Eugenia caryophyllata (Clavo de especia, Clavo de olor)
Laxante:
. Cassia fístula (Caña fístula)
. Tamarindus índica (Tamarindo)
. Aloe barbadensis (Sábila)
. Linum usitatissimum (Lina, Linaza)
. Prunus domestica (Ciruela)
. Taraxacum officinalis (Diente de león, Arnica)
. Triticum aestivum (Trigo)
Hepatoprotector:
. Rosmarinus officinalis (Romero)
. Aloe barbadensis (Sábila)
. Tamarindus indica (Tamarindo)
. Raphanus sativus (Rábano)
. Beta vulgaris (Remolacha)
. Matricaria chamomilla (Manzanilla)
. Bixa orellana (Bija, Achiote, Achote)
. Allium sativum (Ajo)
Antifúngico:
. Allium sativum (Ajo)
. Mentha piperita (Toronjil de menta, Hierbabuena de Pepermín)
. Cymbopogon citratus (Caña santa, Zacate de limón)
. Psidium guajava (Guayaba)
. Cassia grandis (Cañandonga, Carao)
. Salvia officinalis (Salvia de Castilla)
Antiinflamatorio y/o antirreumático:
. Oryza sativa (Arroz)
. Allium cepa (Cebolla)
. Linum usitatissimum (Lino, Linaza)
. Plantago major (Llantén mayor)
. Matricaria chamomilla (Manzanilla)
. Equisetum arvense (Cola de caballo)
. Citrus aurantifolia (Limón)
. Lippia alba (Quitadolor, Juanislama)
. Allium sativum (Ajo)
. Aloe barbadensis (Sábila)
. Eucalyptus globulus (Eucalipto)
. Mentha piperita (Toronjil de menta, Hierbabuena de Pepermín)
. Pluchea symphytifolia (Salvia, Ciguapate)
. Zingiber officinalis (Jengibre blanco)
. Mangifera indica (Mango)
. Calendula officinalis (Caléndula)
. Brassica nigra (Mostaza)
. Capsicum annuum (Ají, Pimiento, Chiltoma)
Ansiolítico, sedante:
. Matricaria chamomilla (Manzanilla)
. Citrus aurantium (Naranjo agrio)
. Ruta graveolens (Ruda)
. Ambrosia cumanensis (Altamiz)
. Passiflora edula (Ceibey, Maracuyá, Calala)
. Justicia pectoralis (Tilo)
. Passiflora incarnata (Pasiflora, Pasionaria)
. Citrus sinensis (Naranjo dulce)
. Jasminum officinalis (Jazmín de cinco hojas)
. Avena sativa (Avena)
. Melissa officinalis (Toronjil, Melisa)
. Valeriana officinalis (Valeriana)
Antiespasmódico:
. Mentha piperita (Toronjil de menta, Hierbabuena de Pepermín)
. Citrus aurantium (Naranjo agrio)
. Citrus sinensis (Naranjo dulce)
. Rosmarinus officinalis (Romero)
. Ruta graveolens (Ruda)
. Ocimum basilicum (Albahaca blanca, Albahaca de Castilla)
. Anethum graveolens (Eneldo)
. Matricaria chamomilla (Manzanilla)
. Plantago major (Llantén mayor)
. Cymbopogon citratus (Caña santa, Zacate de limón)
. Illicium verum (Anís estrellado)
. Cinnamomum ceylanicum (Canela)
. Melissa officinalis (Toronjil, Melisa)
. Citrus aurantifolia (Limón)
. Foeniculum vulgare (Hinojo)
. Eryngium foetidum (Culantro cimarrón, Cilantro, Chicoria)
Emenagogo:
. Rosmarinus officinalis (Romero)
. Ruta graveolens (Ruda)
. Salvia officinalis (Salvia de Castilla)
. Persea americana (Aguacate)
. Cuminum cyminum (Comino)
. Cinnamomum ceylanicum (Canela)
. Calendula officinalis (Caléndula)
Antidiarreico:
. Oryza sativa (Arroz)
. Plantago major (Llantén mayor)
. Matricaria chamomilla (Manzanilla)
. Psidium guajava (Guayaba)
. Rizophora mangle (Mangle rojo, Mangle colorado)
. Anacardium occidentale (Marañón)
. Daucus carota (Zanahoria)
Galactagogo:
. Anethum graveolens (Eneldo)
. Pimpinella anisum (Anís)
. Foeniculum vulgare (Hinojo)
. Cuminum cyminum (Comino)
. Ocimum basilicum (Albahaca blanca, Albahaca de Castilla)
Antiemético:
. Citrus aurantifolia (Limón)
. Zingiber officinalis (Jengibre blanco)
. Citrus aurantium (Naranjo agrio)
Antihelmíntico, antiparasitario:
. Cucurbita moschata (Calabaza, Ayote)
. Allium sativum (Ajo)
. Ruta graveolens (Ruda)
. Chenopodium ambrosioides (Apasote, Apazote, Payco)
. Carica papaya (Papaya, Fruta bomba)
. Cuminum cyminum (Comino)
Hipotensor:
. Allium sativum (Ajo)
. Allium cepa (Cebolla)
. Zea mays (Maíz)
. Cymbopogon citratus (Caña santa, Zacate de limón)
. Calendula officinalis (Caléndula)
. Equisetum arvense (Cola de caballo)
. Citrus aurantifolia (Limón)
. Viola odorata (Violeta)
. Petroselinum sativum (Perejil)
Vasoprotector:
. Citrus aurantifolia (Limón)
. Citrus aurantium (Naranjo agrio)
. Citrus sinensis (Naranjo dulce)
. Allium sativum (Ajo)
. Allium cepa (Cebolla)
. Capsicum annuum (Ají, Pimiento, Chiltoma)
. Hammamelis virginiana (Hamamelis)
. Aesculus hippocastanum (Castaño de Indias)
. Ginkgo biloba (Ginkgo)
Antiasmático:
. Allium sativum (Ajo)
. Aloe barbadensis (Sábila)
. Cymbopogon citratus (Caña santa, Zacate de limón)
. Eucalyptus globulus (Eucalipto)
. Lippia graveolens H. B. K. (Orégano menudo)
. Myroxylon toluifera (Bálsamo de Tolú)
. Plantago major (Llantén mayor)
. Mentha piperita (Toronjil de menta, Hierbabuena de Pepermín)
. Viola odorata (Violeta)
Antitusígeno:
. Plantago major (Llantén mayor)
. Eucalyptus globulus (Eucalipto)
. Zingiber officinalis (Jengibre blanco)
. Lippia graveolens H. B. K. (Orégano menudo)
Expectorante:
. Eucalyptus globulus (Eucalipto)
. Allium sativum (Ajo)
. Aloe barbadensis (Sábila)
. Cymbopogon citratus (Caña santa, Zacate de limón)
. Citrus aurantifolia (Limón)
. Myroxylon toluifera (Bálsamo de Tolú)
. Lippia graveolens H. B. K. (Orégano menudo)
. Sambucus mexicana (Sauco)
. Viola odorata (Violeta)
Antipirético:
. Citrus aurantifolia (Limón)
. Cymbopogon citratus (Caña santa, Zacate de limón)
. Citrus aurantium (Naranjo agrio)
. Sambucus mexicana (Sauco)
. Allium cepa (Cebolla)
. Melissa officinalis (Toronjil, Melisa)